Hộ kinh doanh cá thể có nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động hay không? Trình tự, thủ tục hộ kinh doanh cá thể đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội cho người lao động được quy định ra sao? Mời các bạn cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây. 

1. Hộ kinh doanh cá thể có phải đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động không?

Hộ kinh doanh cá thể có phải đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động?

Căn cứ khoản 3 Điều 4 Quyết định số: 595/QĐ-BHXH/2017 quy định:

“Người sử dụng lao động tham gia BHXH bắt buộc bao gồm: cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, đơn vị vũ trang nhân dân; tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội khác; cơ quan, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam; doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể, tổ hợp tác, tổ chức khác và cá nhân có thuê mướn, sử dụng lao động theo HĐLĐ.”

Căn cứ Điều 44 Luật Việc làm năm 2013 quy định đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp bao gồm:

“1. Người sử dụng lao động phải tham gia bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động tại tổ chức bảo hiểm xã hội trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc có hiệu lực.

Hằng tháng, người sử dụng lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp theo mức quy định tại điểm b khoản 1 Điều 57 của Luật này và trích tiền lương của từng người lao động theo mức quy định tại điểm a khoản 1 Điều 57 của Luật này để đóng cùng một lúc vào Quỹ bảo hiểm thất nghiệp.

Căn cứ vào tình hình kết dư của Quỹ bảo hiểm thất nghiệp, Nhà nước chuyển kinh phí hỗ trợ từ ngân sách nhà nước vào Quỹ theo mức do Chính phủ quy định tại khoản 3 Điều 59 của Luật này.”

Căn cứ khoản 1 Điều 12 Luật Bảo hiểm Y tế số: 25/2008/QH12, được sửa đổi bổ sung bởi Luật Bảo hiểm Y tế số: 46/2014/QH13 quy định Đối tượng tham gia bảo hiểm y tế như sau:

“1. Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng, bao gồm:

a) Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên; người lao động là người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương; cán bộ, công chức, viên chức (sau đây gọi chung là người lao động);

b) Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn theo quy định của pháp luật.”

Căn cứ khoản 1 Điều 43 Luật An toàn vệ sinh lao động năm 2015 quy định:

“Đối tượng áp dụng chế độ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp

Đối tượng áp dụng chế độ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định tại Mục này là người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định tại các điểm a, b, c, d, đ, e và h khoản 1 Điều 2 và người sử dụng lao động quy định tại khoản 3 Điều 2 của Luật bảo hiểm xã hội.”

Như vậy, nếu ký hợp đồng lao động với nhân viên, hộ kinh doanh cá thể sẽ phải đóng 04 loại bảo hiểm bắt buộc bao gồm: Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm thất nghiệp, Bảo hiểm y tế và Bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.

>Xem thêm: Hồ sơ, thủ tục giải thể hộ kinh doanh cá thể

2. Điều kiện Người lao động được Hộ kinh doanh cá thể đóng Bảo hiểm Xã hội bắt buộc, Bảo hiểm Y tế, Bảo hiểm Thất nghiệp, Bảo hiểm Tai nạn lao động, Bệnh nghề nghiệp

2.1. Bảo hiểm xã hội bắt buộc

Căn cứ khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm Xã hội năm 2014 quy định:

“Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:

a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;

b) Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;

…”

2.2. Bảo hiểm Y tế

Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên; người lao động là người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương; cán bộ, công chức, viên chức.

(Căn cứ khoản 1 Điều 12 Luật Bảo hiểm Y tế số: 25/2008/QH12, được sửa đổi bổ sung bởi Luật Bảo hiểm Y tế số: 46/2014/QH13)

2.3. Bảo hiểm Thất nghiệp

Căn cứ khoản 1,2 Điều 43 Luật Việc làm năm 2013 quy định:

“1. Người lao động phải tham gia bảo hiểm thất nghiệp khi làm việc theo hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc như sau:

a) Hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc không xác định thời hạn;

b) Hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc xác định thời hạn;

c) Hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng.

Trong trường hợp người lao động giao kết và đang thực hiện nhiều hợp đồng lao động quy định tại khoản này thì người lao động và người sử dụng lao động của hợp đồng lao động giao kết đầu tiên có trách nhiệm tham gia bảo hiểm thất nghiệp.

2. Người lao động theo quy định tại khoản 1 Điều này đang hưởng lương hưu, giúp việc gia đình thì không phải tham gia bảo hiểm thất nghiệp.”

2.4. Bảo hiểm Tai nạn Lao động, Bệnh nghề nghiệp

Đối tượng là người lao động tương tự với mục 2.1.

(Căn cứ khoản 1 Điều 43 Luật An toàn vệ sinh lao động năm 2015)

Như vậy, Hộ kinh doanh cá thể cần căn cứ các quy định nêu trên để xác định là người lao động thuộc đơn vị của mình cần phải đóng loại bảo hiểm nào.

>Xem thêm: Các loại thuế hộ kinh doanh phải nộp

3. Thủ tục Hộ kinh doanh cá thể đăng ký tham gia bảo hiểm lần đầu

Hộ kinh doanh phải thực hiện thủ tục đăng ký tham gia bảo hiểm cho người lao động trong vòng 30 ngày kể từ khi ký hợp đồng lao động. Hộ kinh doanh cần tổng hợp và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ đăng ký bảo hiểm để nộp cho Cơ quan Bảo hiểm xã hội cấp huyện tại nơi đăng ký cơ sở.

3.1. Hồ sơ Đơn vị sử dụng lao động cần chuẩn bị

Bước 1: Kê khai hồ sơ và nộp cho cơ quan bảo hiểm xã hội bao gồm:

a) Tờ khai đơn vị tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK3-TS);

b) Báo cáo tình hình sử dụng lao động và danh sách tham gia BHXH, BHYT, BHTN (Mẫu D02-LT);

c) Bản sao văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền liên quan đến điều chỉnh thông tin của đơn vị (nếu có);

d) Hồ sơ của Người Lao động.

Bước 2: Nộp tiền đóng của đơn vị (bao gồm tiền đóng thuộc trách nhiệm của đơn vị Sử dụng lao động và Người lao động).

Bước 3: Cơ quan Bảo hiểm xã hội tiếp nhận hồ sơ và giải quyết theo quy định.

Bước 4: Nhận kết quả gồm: Sổ Bảo hiểm xã hội, thẻ Bảo hiểm Y tế; Quyết định hoàn trả; Tiền hoàn trả thời gian đóng trùng Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm Thất nghiệp (nếu có).

3.2. Hồ sơ Người lao động cần chuẩn bị

Đối với người tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc, Bảo hiểm Y tế, Bảo hiểm Thất nghiệp, Bảo hiểm Tai nạn lao động, Bệnh nghề nghiệp:

– Tờ khai tham gia điều chỉnh thông tin Bảo hiểm xã hội bắt buộc, Bảo hiểm Y tế (Mẫu TK1-TS) đối với người tham gia lần đầu hoặc có mã số Bảo hiểm xã hội nhưng chưa đủ thông tin.

Trường hợp Người lao động được hưởng quyền lợi Bảo hiểm Y tế cao hơn, bổ sung Giấy tờ chứng minh (nếu có) theo Phụ lục 03 ban hành kèm theo Quyết định số: 948/QĐ-BHXH ngày 05/6/2023 của Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam.

(Căn cứ pháp lý: Điều 23 Quyết định số: 595/QĐ-BHXH)

4. Phương thức nộp hồ sơ

Bước 1: Người lao động và đơn vị Sử dụng lao động nộp hồ sơ cho cơ quan bảo hiểm xã hội bằng một trong các hình thức sau:

a) Trực tiếp tại Bộ phận Một cửa của cơ quan bảo hiểm xã hội ;

b) Thông qua dịch vụ bưu chính;

c) Trực tuyến tại Cổng Dịch vụ công quốc gia hoặc Cổng Dịch vụ công bảo hiểm xã hội Việt Nam hoặc Tổ chức I-VAN.

Bước 2: Đóng tiền theo quy định

Bước 3: Nhận kết quả giải quyết: theo hình thức đã đăng ký.

>Xem thêm: Dịch vụ đăng ký hộ kinh doanh cá thể uy tín, chất lượng

5. Thời hạn giải quyết hồ sơ

Căn cứ khoản 1 Điều 29 Quyết định số: 595/QĐ-BHXH:

“Cấp mới: Đối với người tham gia BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện: không quá 05 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định.”

Căn cứ khoản 1 Điều 30 Quyết định số: 595/QĐ-BHXH quy định thời hạn cấp thẻ Bảo hiểm Y tế:

“1. Cấp mới: không quá 05 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định. Riêng đối với người hưởng trợ cấp thất nghiệp: không quá 02 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định.”

Trên đây là nội dung về Hộ kinh doanh cá thể có phải đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động? mà Công ty Luật Hùng Phí xin gửi đến Quý khách hàng để tham khảo. Nếu Quý khách còn vướng mắc về vấn đề này hay cần luật sư tư vấn đối với trường hợp, vụ việc cụ thể của mình, Quý khách hãy vui lòng liên hệ luôn hôm nay với Luật sư của Công ty Luật Hùng Phí để được hỗ trợ, tư vấn kịp thời.

Thông tin liên hệ:

Công ty Luật Hùng Phí

Điện thoại: 0962 75 28 38

Email: info@hungphi.vn

Website: hungphi.vn

Trân trọng cảm ơn Quý khách hàng!